Terminologie
Het woord dysmorfobie bestaat uit de volgende spraakdelen:
- voorvoegsel dys- (Grieks) = miss-, un-
- morphe (Grieks) = vorm, gedaante
- Dysmorfie is daarom de term voor misvormingen van allerlei aard. Hieronder vallen ook borstmisvormingen.
- fob (Grieks) = angst, vlucht
Wat is dysmorfobie dan?
Kortom, het is een angst voor een misvorming of de angst om misvormd te zijn. Veel publicaties hebben het ook graag over ingebeelde lelijkheid.
De perceptie van het eigen lichaam is verstoord bij deze angststoornis. Normaal gevormde lichaamsdelen worden door deze patiënten als misvormd ervaren. Als gevolg hiervan raadplegen dergelijke patiënten vaak een plastisch chirurg.
Statistieken
- Dysmorfobie (body dysmorphic disorder) is geen zeldzame aandoening. Naar schatting lijdt ongeveer 0,7%–1.7% van de Amerikaanse bevolking aan dysmorfobie, hoewel deze stoornis vaak niet gediagnosticeerd wordt.
- In 75% van de gevallen gaat dysmorfofobie gepaard met depressie.
- Het aantal zelfmoorden gedurende het leven is 24%–28%. Deze ziekte mag daarom niet onderschat worden.
Hoe herken je dysmorfobie: symptomen en klachten?
In principe kunnen mensen die hieraan lijden zich op elk lichaamsdeel concentreren. Het meest voorkomende aandachtsgebied is het gezicht.
Patiënten herkennen hun aandoening niet als een psychische aandoening, zelfs niet als ze er 3 tot 8 uur per dag mee bezig zijn. Ze besteden deze tijd aan het vergelijken van zichzelf met andere mensen en het kritisch bekijken van zichzelf in de spiegel, of aan het verbergen of compenseren van hun vermeende misvormingen.
De volgende symptomen zijn typisch en leiden tot stress:
- Minderwaardigheidsgevoel, gevoel van waardeloosheid
- Neurose
- Depressie
- Introversie
- Angst
- Psychosociaal isolement
- Vermindering van levenskwaliteit
Mensen die lijden aan dysmorfofobie hebben vaak wanen. Ze geloven dat andere mensen hen zullen aanstaren, uitlachen en veroordelen vanwege hun vermeende tekortkomingen.
De lichaamsdelen die als misvormd worden ervaren, worden vaak gecamoufleerd met make-up, bruinen of bleken van de huid, aangepaste kapsels en kleding. Compensatie door extreme sportactiviteiten, eetstoornissen, winkelverslaving, enz. komt ook vaak voor.
Behandeling van dysmorfobie
Op dit moment is behandeling met medicatie en cognitieve gedragstherapie door psychiaters en psychologen standaard.
Tegenwoordig worden zogenaamde serotonine heropnameremmers (SRI’s) gebruikt als medicatie. Deze omvatten onder andere:
- Sertraline (Zoloft)
- Escitalopram (Lexapro)
- Citalopram (Celexa)
- Fluvoxamine (Luvox)
- Fluoxetine (Prozac)
Dysmorfobie en plastische chirurgie
Het is van cruciaal belang dat plastisch chirurgen mensen met dysmorfofobie herkennen en de behandeling resoluut weigeren.
Dit komt omdat deze psychische aandoening niet kan worden genezen door een operatie. Patiënten zijn postoperatief niet tevreden of projecteren hun angst op andere gebieden. De plastisch chirurg kan de patiënt alleen helpen met een verwijzing naar een psychiater.
